Nguồn gốc của tên hồ Thiền Quang xuất phát từ đâu? Hồ có những tên gì trong lịch sử? Tại sao hồ còn có tên là Hale (Halais)?
Vì sao có tên hồ Thiền Quang?
Hồ Thiền Quang nằm ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Tên gọi “Thiền Quang” xuất phát từ hai yếu tố:
- “Thiền”: Đây là một thuật ngữ trong Phật giáo, liên quan đến việc tu tập để đạt được sự tĩnh lặng và giác ngộ. Thiền là một hình thức tu hành giúp con người rèn luyện tâm hồn, đạt được sự bình an và hiểu biết sâu sắc.
- “Quang”: Nghĩa là ánh sáng. Trong bối cảnh tên hồ, “Quang” có thể biểu trưng cho sự sáng suốt, sự giác ngộ hoặc ánh sáng của trí tuệ.
Kết hợp lại, “Thiền Quang” có thể được hiểu là ánh sáng của thiền, hay là sự sáng suốt, bình yên mà thiền định mang lại. Tên hồ này có thể phản ánh một không gian yên tĩnh, thanh bình, phù hợp với không gian thư giãn và tĩnh tâm.
Thực ra tên của hồ bắt nguồn từ làng Thiền Quang và chùa Thiền Quang gần đó, theo Người Hà Nội.
Hồ Thiền Quang tên là gì trong quá khứ?
Trong bản đồ Hà Nội năm 1831, hồ này có tên là Liên Thủy, rộng hơn hồ bây giờ: phía tây giáp phố Yết Kiêu ngày nay, phía đông lấn vào vị trí phố Nguyễn Bỉnh Khiêm, phía bắc tới phố Trần Quốc Toản và phía nam thì thông với hồ Bảy Mẫu.
Quanh hồ có làng Liên Thủy ở phía bắc và tây, làng Thiền Quang ở phía đông nam (đầu phố Nguyễn Đình Chiểu), làng Quang Hoa ở tây nam và Pháp Hoa ở phía nam. Thời Pháp thuộc, hồ bị lấp dần để xây phố và có hình dạng ổn định từ năm 1930.
Phía phố Trần Bình Trọng (tên thời Pháp là rue Delorme) có cụm ba ngôi chùa Thiền Quang, Quang Hoa và Pháp Hoa nằm cạnh nhau, ở số nhà 31-33. Chùa của làng Liên Thủy bị phá năm 1926, vốn nằm tại vị trí số nhà 62 phố Nguyễn Du.
Vì sao hồ có tên là Hale?
Hồ còn có tên khác là Hale (phiên âm từ tiếng Pháp là Halais). Tên “Halais” xuất phát từ tên của một người Pháp, bác sĩ Henri-Alphonse Halais, người từng có nhiều đóng góp trong lĩnh vực y tế tại Hà Nội vào đầu thế kỷ 20. Halais là tên phố Nguyễn Du ngày nay.
Henri-Alphonse Halais là một bác sĩ và nhà nghiên cứu y học người Pháp, có vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ thống y tế tại Hà Nội trong thời kỳ thuộc địa Pháp. Để tưởng nhớ và tôn vinh những đóng góp của ông, hồ nước này đã được đặt theo tên ông.
Trong thời gian này, việc đặt tên các công trình, đường phố, hay địa danh theo tên các nhân vật người Pháp hoặc những người có công lao với cộng đồng là khá phổ biến. Sau này, hồ còn có tên gọi khác là Hồ Thiền Quang như đã giải thích ở trên, nhưng tên Hale (Halais) vẫn được nhiều người biết đến và sử dụng.
1 vòng hồ Thiền Quang bao nhiêu km?
Một số người đặt câu hỏi “1 vòng hồ Thiền Quang bao nhiêu km?” hay “Hồ Thiền Quang rộng bao nhiêu?”. Câu trả lời là hồ này có diện tích khoảng 5ha, chu vi vòng hồ khoảng 1,6km.
Phố Thiền Quang ở đâu?
Phố Thiền Quang nằm gần hồ Thiền Quang, chạy song song giữa phố Nguyễn Du và Nguyễn Thượng Hiền, giao cắt với phố Yết Kiêu và Trần Bình Trọng.

Số 5 Thiền Quang là nhà của ai?
Ông Nguyễn Phú Trọng từng ở nhà công vụ tại số 5 phố Thiền Quang — một con phố nhỏ thuộc quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Theo tìm hiểu, đây là căn nhà công vụ từng là nơi ở của cố Phó chủ tịch nước Nguyễn Lương Bằng.
Ngay cạnh đó, số 7 Thiền Quang, là trụ sở Phòng Cảnh sát hình sự – Công an thành phố Hà Nội, mà người dân vẫn gọi là “Ngôi nhà số 7”.
Trên đây là các thông tin do TinHN tổng hợp về nguồn gốc tên hồ Thiền Quang.