Vào tối ngày 2/7/2015 (giờ Hà Nội), Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã công bố kết quả điện đàm giữa lãnh đạo hai nước về thuế quan, trong đó nếu rõ mức thuế dành cho hàng hóa Việt Nam xuất khẩu vào Hoa Kỳ và ngược lại.
Toàn văn thông báo như sau:
“Tôi vô cùng vinh dự được thông báo rằng tôi vừa đạt được một Thỏa thuận Thương mại với Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam sau khi nói chuyện với Tổng Bí thư Tô Lâm, người được kính trọng cao của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đây sẽ là một Thỏa thuận Hợp tác tuyệt vời giữa hai Quốc gia chúng ta.
Các điều khoản như sau: Việt Nam sẽ trả cho Hoa Kỳ mức thuế 20% đối với bất kỳ và tất cả hàng hóa được gửi vào Lãnh thổ của chúng ta, và mức thuế 40% đối với bất kỳ hình thức chuyển tải nào. Đổi lại, Việt Nam sẽ làm điều mà họ chưa từng làm trước đây: cấp cho Hợp chủng quốc Hoa Kỳ QUYỀN TIẾP CẬN HOÀN TOÀN vào Thị trường của họ để giao thương.
Nói cách khác, họ sẽ “MỞ CỬA THỊ TRƯỜNG CỦA MÌNH CHO HOA KỲ”, nghĩa là chúng ta sẽ có thể bán sản phẩm của mình vào Việt Nam với MỨC THUẾ BẰNG 0.
Theo ý kiến của tôi, xe SUV, hay đôi khi còn được gọi là Xe Động cơ Lớn, vốn rất thành công ở Hoa Kỳ, sẽ là một sự bổ sung tuyệt vời cho các dòng sản phẩm đa dạng tại Việt Nam.
Việc làm việc với Tổng Bí thư Tô Lâm, mà tôi đã làm trực tiếp, thực sự là một niềm vinh hạnh.
Cảm ơn sự chú ý của quý vị đối với vấn đề này!”
Transshipping là gì?
Trong thông báo của ông Trump, mức thuế quan của Hoa Kỳ dành cho hàng hóa Việt Nam là 20%, và hàng transshipping là 40%. Vậy transshipping là gì?
Theo thuật ngữ thương mại quốc tế, “transshipping” còn gọi là chuyển tải hoặc trung chuyển, là quá trình vận chuyển hàng hóa qua một điểm trung gian, nơi hàng hóa được dỡ xuống từ một phương tiện vận tải (ví dụ: tàu biển, máy bay, xe tải, tàu hỏa) và chuyển sang một phương tiện vận tải khác để tiếp tục hành trình đến điểm đến cuối cùng.
Như vậy có thể hiểu transshipping là hàng trung chuyển qua Việt Nam, có xuất xứ không phải của Việt Nam, nhưng vận chuyển qua Việt Nam (ví dụ hàng hóa của Trung Quốc,…)
Tờ CNBC giải thích nội dung này như sau: “Việt Nam cũng đồng ý rằng hàng hóa sẽ bị áp mức thuế 40% nếu có nguồn gốc từ một quốc gia khác và được chuyển đến Việt Nam để vận chuyển đến Hoa Kỳ. Quá trình này, được gọi là chuyển tải, được sử dụng để tránh các rào cản thương mại. Trung Quốc, một nước xuất khẩu hàng đầu sang Hoa Kỳ, được cho là đã sử dụng Việt Nam làm trung tâm chuyển tải.”
Thực trạng thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ
Việt Nam là quốc gia có kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm tới 30% tổng sản phẩm quốc nội vào năm ngoái. Ở chiều ngược lại, Việt Nam là nguồn hàng hóa lớn thứ 6 mà Hoa Kỳ nhập khẩu vào năm ngoái, vận chuyển hàng hóa trị giá 137 tỷ đô la. Theo dữ liệu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, con số này cao gấp đôi giá trị hàng hóa xuất khẩu sang Hoa Kỳ năm năm trước.
Trong khi đó, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam đã tăng theo thời gian. Năm 2024, con số này là 123 tỷ đô la, là mức thâm hụt thương mại lớn thứ ba mà Hoa Kỳ có với bất kỳ quốc gia nào. Quay trở lại năm 2019, con số này là 56 tỷ đô la, là mức thâm hụt thương mại lớn thứ năm với một quốc gia khác.
Trong số các mặt hàng Hoa Kỳ nhập khẩu hàng đầu từ Việt Nam có máy tính và đồ điện tử, quần áo, phụ kiện và đồ nội thất.
Đến nay, ngoài Việt Nam, chính quyền Trump mới chỉ đạt được khuôn khổ thương mại sửa đổi với Trung Quốc và Vương quốc Anh.
Theo thông báo trên, mức thuế mới dành cho Việt Nam thấp hơn khá nhiều so với mức ban đầu là 46% mà ông Trump công bố vào tháng 4 đối với hàng hóa từ Việt Nam.
Các nguồn tin cho Reuters biết vào tháng trước rằng Hoa Kỳ muốn Việt Nam giảm việc sử dụng công nghệ Trung Quốc trong các thiết bị được lắp ráp trong nước trước khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ.