Thang cấp độ bão là một hệ thống phân loại các cơn bão dựa trên sức gió và mức độ thiệt hại mà chúng có thể gây ra. Hai thang đo phổ biến nhất hiện nay tại Mỹ và thế giới là thang Saffir-Simpson và thang sức gió Beaufort.
Cấp độ bão trên thế giới
1. Thang Saffir-Simpson
Thang Saffir-Simpson được sử dụng chủ yếu để phân loại bão nhiệt đới và siêu bão, với 5 cấp độ:
- Cấp 1: Sức gió từ 119 đến 153 km/h. Thiệt hại nhẹ.
- Cấp 2: Sức gió từ 154 đến 177 km/h. Thiệt hại vừa phải.
- Cấp 3: Sức gió từ 178 đến 208 km/h. Thiệt hại nghiêm trọng.
- Cấp 4: Sức gió từ 209 đến 251 km/h. Thiệt hại rất nghiêm trọng.
- Cấp 5: Sức gió trên 252 km/h. Thiệt hại thảm khốc.
Gần đây, có đề xuất bổ sung cấp độ 6 cho thang Saffir-Simpson, nhằm phân loại các cơn bão có sức gió trên 308 km/h, và thậm chí có thể thêm cấp độ 7 cho những cơn bão lý thuyết có sức gió vượt quá 368 km/h.
2. Thang Sức Gió Beaufort
Thang sức gió Beaufort là một thang đo kinh nghiệm về sức gió, được phát triển bởi Francis Beaufort vào năm 1805. Ban đầu, thang này có 13 cấp (0-12) và đã được mở rộng lên 17 cấp (0-17) vào năm 1946 để phù hợp với các cơn bão mạnh hơn. Cụ thể:
- Cấp 0: Êm đềm, sức gió < 1 km/h.
- Cấp 12: Bão mạnh, sức gió từ 118 đến 133 km/h.
- Cấp 13-17: Các cấp mở rộng, áp dụng cho các cơn bão nhiệt đới mạnh, với sức gió có thể vượt quá 330 km/h.
Hiện nay Việt Nam đang sử dụng thang cấp độ này.
3. Tác Động Của Biến Đổi Khí Hậu
Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng cường độ và tần suất của các cơn bão. Các chuyên gia cho rằng nếu không kiểm soát được biến đổi khí hậu, các cơn bão có thể đạt sức gió vượt ngưỡng 350 km/h vào cuối thế kỷ này.
Cấp độ bão ở Việt Nam
Cấp độ bão ở Việt Nam được phân loại dựa trên sức gió và mức độ thiệt hại mà bão có thể gây ra. Theo Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam sử dụng thang sức gió Beaufort mở rộng, bao gồm 18 cấp từ 0 đến 17.
1. Phân loại cấp độ bão
Dưới đây là bảng phân loại cấp độ bão theo sức gió và tác động:
| Cấp độ | Tên cấp bão | Sức gió (km/h) | Hiện tượng và hậu quả gây ra |
|---|---|---|---|
| 0 | Êm đềm | < 1 | Không gây nguy hại. |
| 1 | Gió nhẹ | 1 – 5 | Không gây nguy hại. |
| 2 | Gió yếu | 6 – 11 | Không gây nguy hại. |
| 3 | Gió vừa | 12 – 19 | Không gây nguy hại. |
| 4 | Gió mạnh | 20 – 28 | Cây nhỏ có lá bắt đầu lay động, ảnh hưởng đến lúa đang phơi màu. Biển hơi động. |
| 5 | Vùng áp thấp | 29 – 38 | Không gây nguy hại. |
| 6 | Áp thấp nhiệt đới | 39 – 49 | Cây cối rung chuyển. Khó đi ngược gió. Biển động. Nguy hiểm đối với tàu, thuyền. |
| 7 | Bão | 50 – 61 | Gió làm gãy cành cây, tốc mái nhà gây thiệt hại về nhà cửa. Không thể đi ngược gió. Biển động rất mạnh. |
| 8 | Bão mạnh | 62 – 74 | Làm đổ cây cối, nhà cửa, cột điện. Gây thiệt hại rất nặng. Biển động dữ dội. |
| 9 | Bão rất mạnh | 75 – 88 | Thiệt hại nghiêm trọng. |
| 10 | Bão cực mạnh | 89 – 102 | Thiệt hại rất nghiêm trọng. |
| 11 | Bão siêu mạnh | 103 – 117 | Thiệt hại cực kỳ lớn. |
| 12 | Bão cực kỳ mạnh | 118 – 133 | Sức phá hoại cực kỳ lớn. |
| 13 | Bão siêu bão | 134 – 149 | Thiệt hại thảm khốc. |
| 14 | Bão siêu bão mạnh | 150 – 166 | Thiệt hại thảm khốc. |
| 15 | Bão siêu bão rất mạnh | 167 – 183 | Thiệt hại thảm khốc. |
| 16 | Siêu bão | 184 – 201 | Thiệt hại cực kỳ lớn. |
| 17 | Siêu bão cực mạnh | 202 – 220 | Thiệt hại cực kỳ lớn. |
| >17 | Siêu bão cực kỳ mạnh | > 220 | Thiệt hại thảm khốc. |
2. Phân loại theo sức gió
- Áp thấp nhiệt đới: Khi sức gió không quá 63 km/h, được gọi là áp thấp nhiệt đới.
- Bão nhiệt đới: Khi sức gió từ 63 đến 117 km/h, được gọi là bão nhiệt đới.
- Siêu bão: Bão có sức gió từ cấp 16 trở lên được gọi là siêu bão, với sức phá hoại cực kỳ lớn và có thể đánh đắm tàu biển có trọng tải lớn.
3. Bão cấp 17 mạnh như thế nào?
Bão cấp 17 là một trong những cấp độ bão cực kỳ mạnh, có sức gió và khả năng gây thiệt hại rất lớn. Dưới đây là những thông tin chi tiết về sức mạnh và tác động của bão cấp 17.
Đặc Điểm Sức Gió
- Tốc độ gió: Bão cấp 17 có tốc độ gió đạt từ 202 đến 220 km/h (56,1 – 61,2 m/s).
- Sức gió giật: Bão có thể có gió giật mạnh hơn, thường vượt qua cấp 17, gây ra những cơn cuồng phong cực kỳ nguy hiểm.
Tác Động Của Bão Cấp 17
- Sóng biển: Bão cấp 17 có khả năng tạo ra sóng biển cực kỳ mạnh, với chiều cao sóng có thể lên đến trên 14 mét. Điều này đủ sức đánh đắm tàu biển có trọng tải lớn và cuốn trôi mọi thứ trên đường đi của nó.
- Thiệt hại về cơ sở hạ tầng: Sức gió mạnh có thể làm đổ cây cối, tốc mái nhà, và gây thiệt hại nghiêm trọng cho các công trình xây dựng. Nhiều công trình có thể bị hư hại nặng nề, và các phương tiện giao thông cũng sẽ gặp khó khăn trong việc di chuyển.
- Mưa lớn: Bão cấp 17 thường đi kèm với mưa lớn, gây ngập lụt và hạn chế tầm nhìn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng giao thông tê liệt và nguy hiểm cho người dân.
So Sánh Với Các Cơn Bão Khác
Bão cấp 17 được coi là tương đương với các siêu bão nổi tiếng như siêu bão Haiyan, đã gây ra thiệt hại lớn cho Philippines vào năm 2013. Sức mạnh của bão cấp 17 có thể gây ra thiệt hại tương tự hoặc thậm chí lớn hơn nếu không có biện pháp ứng phó kịp thời.
Bão cấp 17 là một trong những cơn bão mạnh nhất, có khả năng gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho cả con người và cơ sở hạ tầng. Việc hiểu rõ sức mạnh và tác động của bão cấp 17 là rất quan trọng để chuẩn bị và ứng phó hiệu quả.
Thống kê các cơn bão mạnh ở Việt Nam
Dưới đây là tổng hợp thông tin về các cơn bão mạnh vào Việt Nam trong thời gian gần đây:
Bão Trà Mi năm 2024 mạnh cấp bao nhiêu?
Sau khi đổ bộ Philippines, bão Trà Mi dự kiến vào Biển Đông với sức gió cấp 9. Được tiếp thêm năng lượng từ biển, mỗi ngày bão có thể tăng một cấp, đến chiều 26/10 lên cấp 12 (133 km/h), giật cấp 15 khi trên vùng biển phía đông bắc quần đảo Hoàng Sa. Do tác động của không khí lạnh, ngày 27/10 bão sẽ chếch xuống phía nam, hướng đến vùng biển Trung Trung Bộ, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia.
Do ảnh hưởng của bão, khoảng từ ngày 26 đến 28/10, khả năng các tỉnh Trung Bộ sẽ có đợt mưa lớn diện rộng.
Bão số 3 (Yagi) năm 2024 mạnh cấp bao nhiêu?
Bão số 3 Yagi được đánh giá mạnh nhất ở cấp 14 tại khu vực Quảng Ninh, theo Trung tâm khí tượng thủy văn.
- Tại Quảng Ninh, Bãi Cháy đã ghi nhận gió mạnh cấp 14 (45 m/s), giật trên cấp 17 (62 m/s), Cửa Ông ghi nhận gió cấp 12 (33m/s) giật cấp 14 (44m/s).[53] Phù Liễn và Cát Hải (thuộc Hải Phòng) có gió mạnh cấp 11-12 giật cấp 14-15.
- Với những tỉnh thành không giáp biển, Hải Dương có gió mạnh cấp 10-13 giật cấp 13 (Chí Linh (Hải Dương) ghi nhận gió 40m/s (cấp 13), Hải Dương 26m/s giật 35m/s), Hưng Yên, Bắc Ninh, Bắc Giang có gió cấp 8-9 giật cấp 10-11; Mẫu Sơn (Lạng Sơn) cấp 11 (31m/s) giật cấp 13 (38m/s); Tam Đảo (Vĩnh Phúc) gió 23m/s cấp 9.
- Ngoài ra, tại Thái Bình ghi nhận gió cấp 9 (24m/s) giật 28m/s (cấp 10); Ba Lạt gió cấp 9 giật cấp 12 36m/s).Các nơi khác ở Đông Bắc Bộ gió cấp 6-7 giật cấp 8-10; phạm vi gió mạnh rất rộng rất nhiều tỉnh thành miền Bắc.
Bão số 4 (Noru) năm 2022 mạnh cấp bao nhiêu?
Bão số 4 (Noru) đo được mạnh cấp 9-10 tại khu vực Quảng Nam, khiến 9 người thiệt mạng và gây thiệt hại 5777 tỷ đồng.
Quảng Nam có gió cấp 9 giật cấp 11-13, Đà Nẵng có gió cấp 7 giật cấp 9.
Việc phân loại cấp độ bão ở Việt Nam rất quan trọng trong việc dự báo và cảnh báo thiên tai, giúp cộng đồng chuẩn bị và ứng phó kịp thời với các cơn bão.