Một dịch bệnh bí ẩn đang bùng phát tại Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), tập trung ở khu vực Panzi thuộc tỉnh Kwango, miền tây nam đất nước. Dịch bệnh này đã khiến ít nhất 100 người tử vong và hơn 400 người nhiễm bệnh, chủ yếu là trẻ em và thanh thiếu niên, theo Bloomberg.
Nhiều nước lo ngại sự lây lan của dịch bệnh bí ẩn tại Congo
Dịch bệnh bí ẩn bùng phát tại Congo đã khiến nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước châu Á như Thái Lan, Nhật Bản và Hong Kong (Trung Quốc), phải đưa ra các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn nguy cơ lây lan.
- Tại Thái Lan, chính quyền yêu cầu theo dõi chặt chẽ lộ trình di chuyển của hành khách, đặc biệt tại các sân bay và cửa khẩu biên giới, nơi được coi là tuyến đầu trong việc kiểm soát dịch bệnh. Các cơ quan y tế địa phương đã nhận lệnh phải cập nhật thường xuyên tình hình và giám sát sát sao mọi thông tin liên quan đến dịch bệnh từ Congo.
- Trong khi đó, Hong Kong (Trung Quốc) đã tăng cường kiểm tra sức khỏe tại sân bay đối với hành khách đến từ các trung tâm trung chuyển của châu Phi, đặc biệt là Johannesburg (Nam Phi) và Addis Ababa (Ethiopia). Trung tâm Bảo vệ Sức khỏe Hong Kong cho biết, hành khách từ các khu vực này sẽ được kiểm tra thân nhiệt và đánh giá y tế. Nếu phát hiện các triệu chứng nghi ngờ, họ sẽ được đưa đến bệnh viện để kiểm tra chi tiết.
- Trung tâm Bảo vệ Sức khỏe Hong Kong cũng khuyến cáo người dân hạn chế đến các khu vực có dịch, giữ vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với người bệnh. Những người trở về từ Congo hoặc khu vực trung chuyển cần thông báo lịch sử đi lại nếu thấy sức khỏe bất thường. Hong Kong đã liên lạc với WHO và các cơ quan y tế quốc tế để theo dõi sát sao tình hình. Đây là một phần trong nỗ lực bảo vệ cộng đồng khỏi nguy cơ dịch bệnh bí ẩn và đảm bảo an toàn y tế.
- Còn tại Nhật Bản, Bộ Ngoại giao nước này đã ra khuyến cáo người dân hạn chế đi du lịch tới các khu vực bị ảnh hưởng trừ khi thật sự cần thiết. Các biện pháp này nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh nguy cơ bùng phát dịch bệnh mới vẫn đang được đánh giá.
Triệu chứng và nghi vấn ban đầu
Các triệu chứng chính bao gồm:
- Sốt cao
- Đau đầu dữ dội
- Ho
- Khó thở
- Thiếu máu
Những triệu chứng này tương tự bệnh cúm hoặc sốt rét. Trong số các mẫu xét nghiệm ban đầu, 10/12 mẫu dương tính với sốt rét, nhưng WHO chưa loại trừ khả năng dịch bệnh liên quan đến nhiều yếu tố khác.
Tỷ lệ tử vong cao và tốc độ lây lan nhanh đã gây lo ngại về khả năng xuất hiện một căn bệnh mới hoặc sự kết hợp phức tạp giữa nhiều yếu tố.
Tình hình khu vực có dịch bệnh bí ẩn tại Congo
Khu vực Panzi (Congo) là vùng nông thôn xa xôi, cơ sở y tế hạn chế, tỷ lệ suy dinh dưỡng cao, và độ bao phủ tiêm chủng thấp. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác như viêm phổi, sởi, và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cử một nhóm chuyên gia bao gồm bác sĩ lâm sàng, nhà dịch tễ học, và kỹ thuật viên xét nghiệm đến hiện trường. Trong 12 mẫu xét nghiệm ban đầu, 10 mẫu dương tính với sốt rét, nhưng WHO cho rằng cần thêm nghiên cứu để xác định liệu sốt rét có phải nguyên nhân duy nhất dẫn đến dịch bệnh này hay không.
Khu vực Panzi, nơi tập trung phần lớn các ca nhiễm, là vùng dễ bị tổn thương bởi dịch bệnh do:
- Điều kiện khí hậu: Mùa mưa tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của muỗi truyền bệnh.
- Hạn chế về y tế: Thiếu các cơ sở chăm sóc sức khỏe và nguồn lực y tế.
- Tỷ lệ suy dinh dưỡng cao: Trẻ em dưới 14 tuổi, nhóm đối tượng chính chịu ảnh hưởng, thường thiếu dinh dưỡng trầm trọng
Công tác phòng chống dịch bệnh bí ẩn
Chính quyền địa phương và WHO đang khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó:
- Tăng cường kiểm soát y tế tại các cửa khẩu và sân bay quốc tế để ngăn ngừa nguy cơ dịch lan ra ngoài khu vực.
- Điều phối đội ngũ chuyên gia y tế đến khu vực tâm dịch để hỗ trợ chẩn đoán và điều trị.
- Truyền thông tới cộng đồng: Kêu gọi người dân giữ bình tĩnh, tuân thủ các hướng dẫn y tế và thông báo sớm khi có triệu chứng.
Nguyên nhân và nguy cơ dịch bệnh bí ẩn tại Congo
Người đứng đầu Viện Y tế công cộng quốc gia Congo Dieudonne Mwamba cho rằng, căn bệnh này xuất hiện vào thời điểm bệnh cúm gia tăng và “thủ phạm” gây bệnh có thể bắt nguồn từ không khí. Các mẫu bệnh phẩm đang được phân tích tại một phòng thí nghiệm quốc gia ở Kinshasa, cách vùng bùng phát dịch bệnh khoảng 500km.
Mặc dù kết quả xét nghiệm ban đầu cho thấy dịch bệnh có thể là sốt rét, nhưng tỷ lệ tử vong cao và sự lây lan nhanh chóng khiến các chuyên gia nghi ngờ có sự xuất hiện của một căn bệnh mới hoặc nhiều yếu tố phức tạp hơn. Các điều kiện khí hậu (mùa mưa) cũng được cho là tạo môi trường thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển.
Đặc biệt, các ca tử vong tập trung ở trẻ em và thanh thiếu niên từ 16-18 tuổi, làm dấy lên lo ngại về sự nguy hiểm của căn bệnh này.
Các rào cản trong vận chuyển và cung cấp thuốc men tại khu vực nông thôn khiến công tác kiểm soát dịch trở nên phức tạp hơn.
Một cư dân tại khu vực tên Claude Niongo – người có vợ và con gái 7 tuổi của anh đã tử vong vì căn bệnh này cho biết: “Chúng tôi không biết nguyên nhân, nhưng tôi chỉ thấy sốt cao, nôn mửa… và cuối cùng là dẫn tới chết người. Bây giờ, chính quyền đang nói chuyện với chúng tôi về một dịch bệnh nhưng trong khi đó vẫn đang có vấn đề về việc chăm sóc (người bệnh) và mọi người đang chết dần”.
Đợt bùng phát bệnh mpox ở Congo
Trong bối cảnh cuộc điều tra về căn bệnh bí ẩn này, WHO, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Châu Phi và các quan chức y tế địa phương đã cố gắng ứng phó với đợt bùng phát bệnh mpox ở phía xa của Cộng hòa Congo, gây ra tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu .
Một chủng bệnh truyền nhiễm khác với chủng đang lưu hành ở Hoa Kỳ đã tấn công Congo dữ dội vào năm 2024. Theo dữ liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Châu Phi , quốc gia này đã có khoảng 9.900 ca mắc bệnh mpox được xác nhận và 45.800 ca nghi ngờ .
Tính đến ngày 12/12, đã có 1.153 người tử vong vì bệnh mpox ở Congo, theo USA Today.
Dịch bệnh bí ẩn tại Congo là một tình huống khẩn cấp y tế đáng quan ngại. WHO và các tổ chức y tế quốc tế đang phối hợp chặt chẽ để xác định nguyên nhân và triển khai các biện pháp kiểm soát hiệu quả. Người dân và du khách được khuyến cáo hạn chế đi lại trong khu vực bị ảnh hưởng.
Tin Hôm Nay sẽ tiếp tục cập nhật những thông tin mới nhất về dịch bệnh bí ẩn tại Congo ở đây.