Khi Chính phủ Mỹ đóng cửa (government shutdown), hoạt động của các cơ quan chính phủ bị ảnh hưởng, nhưng không phải tất cả đều dừng lại. Việc nào tiếp tục và việc nào bị tạm dừng phụ thuộc vào việc liệu công việc đó có được coi là thiết yếu (essential) hoặc được tài trợ từ các nguồn khác (non-appropriated funds) hay không.
Dưới đây là chi tiết về Nhà Trắng, các Bộ ngành và các Đại sứ quán:
1. Nhà Trắng (White House)
- Vẫn làm việc, nhưng nhân sự giảm: Các nhân viên tại Nhà Trắng được coi là thiết yếu cho hoạt động của nhánh hành pháp, bao gồm cả đội ngũ giúp việc trực tiếp cho Tổng thống và Phó Tổng thống.
- Các hoạt động cốt lõi: Các chức năng an ninh, cố vấn chính sách cốt lõi và các nhiệm vụ liên quan đến bảo vệ tính mạng và tài sản vẫn tiếp tục.
- Nhân viên bị cho nghỉ tạm thời: Tuy nhiên, một số lượng lớn nhân viên không thiết yếu (non-essential) của Văn phòng Điều hành Tổng thống (Executive Office of the President) có thể bị cho nghỉ việc tạm thời (furlough) cho đến khi ngân sách được khôi phục.
2. Các Bộ ngành (Federal Agencies/Departments)
Hoạt động của các Bộ ngành bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất, nhưng các dịch vụ thiết yếu vẫn duy trì:
- Tiếp tục làm việc:
- An ninh Quốc gia và Luật pháp: Lực lượng quân đội, tuần tra biên giới, cảnh sát biển, FBI, CIA, Cơ quan An ninh Vận tải (TSA), kiểm soát không lưu vẫn làm việc.
- An sinh Xã hội và Y tế: Các dịch vụ thiết yếu như chi trả An sinh Xã hội (Social Security), Medicare, Medicaid vẫn tiếp tục.
- Dịch vụ Bưu chính: Bưu chính Hoa Kỳ (USPS) hoạt động độc lập và không bị ảnh hưởng.
- Tạm dừng hoặc bị hạn chế:
- Công viên Quốc gia, Bảo tàng: Các địa điểm như Bảo tàng Smithsonian thường đóng cửa hoặc hoạt động với nhân sự rất hạn chế.
- Nghiên cứu khoa học: Các dự án nghiên cứu tại các cơ quan như NASA, NIH (Viện Y tế Quốc gia) thường bị tạm dừng.
- Các dịch vụ hành chính: Xử lý các khoản vay mua nhà (FHA), các khoản vay cho doanh nghiệp nhỏ (SBA), hoặc các cuộc kiểm tra an toàn thực phẩm không khẩn cấp có thể bị chậm trễ hoặc tạm dừng.
3. Các Đại sứ quán và Lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài
Các Đại sứ quán và Lãnh sự quán Mỹ thường vẫn mở cửa và tiếp tục cung cấp các dịch vụ thiết yếu và dịch vụ được tài trợ bằng phí người dùng.
- Vẫn làm việc:
- Dịch vụ Lãnh sự (Visa và Hộ chiếu): Dịch vụ cấp thị thực (visa) và hộ chiếu thường vẫn tiếp tục vì chúng chủ yếu được tài trợ bằng phí thu từ người nộp đơn, không phải từ ngân sách phân bổ của Quốc hội. Tuy nhiên, tốc độ xử lý có thể bị chậm lại do nhân sự hỗ trợ bị cắt giảm.
- Hỗ trợ công dân Mỹ khẩn cấp: Các dịch vụ khẩn cấp cho công dân Mỹ ở nước ngoài vẫn tiếp tục hoạt động.
- Bị hạn chế:
- Các hoạt động công chúng/văn hóa: Các trung tâm văn hóa (như Trung tâm Mỹ), các chương trình trao đổi và các hoạt động công chúng không khẩn cấp có thể bị tạm thời đóng cửa hoặc đình chỉ.
- Truyền thông: Các Đại sứ quán thường thông báo sẽ ngừng cập nhật thường xuyên trên các kênh mạng xã hội hoặc website, ngoại trừ các thông báo về an toàn và an ninh khẩn cấp.
Chính phủ Mỹ đóng cửa, ảnh hưởng đến cả Việt Nam?
Tại Việt Nam vào hôm 1/10, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội và Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP HCM đã phát đi thông báo rằngdo “gián đoạn ngân sách của chính phủ” nên tài khoản Facebook chính thức của họ “sẽ không được cập nhật thường xuyên cho đến khi các hoạt động trở lại hoàn toàn bình thường, ngoại trừ các thông tin khẩn cấp liên quan đến an toàn và an ninh.”
Trung tâm Hoa Kỳ tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh – các không gian học tập và làm việc miễn phí – cũng sẽ tạm thời đóng cửa cho đến khi có thông báo mới.
Tuy nhiên, Đại sứ quán và Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cũng cho biết các dịch vụ hộ chiếu và thị thực theo lịch hẹn tại Mỹ cũng như tại hai cơ quan này “sẽ vẫn tiếp tục được diễn ra trong thời gian gián đoạn ngân sách nếu tình hình cho phép” và hướng dẫn người đọc truy cập trang web của chính phủ Mỹ travel.state.gov để được cập nhật.
Tóm lại:
Khi Chính phủ Mỹ đóng cửa, các chức năng bảo vệ tính mạng, tài sản và an ninh quốc gia sẽ được ưu tiên và tiếp tục. Các dịch vụ khác được tài trợ bằng phí (như visa) cũng thường tiếp tục. Tuy nhiên, các hoạt động không thiết yếu (văn hóa, nghiên cứu, quản lý hành chính thông thường) sẽ bị đình chỉ, dẫn đến việc hàng trăm nghìn nhân viên liên bang bị cho nghỉ việc tạm thời (furlough) mà không được trả lương.